De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA heeft woensdag een nieuwe reeks beelden vrijgegeven van het object 3I/ATLAS, dat vorige maand langs Mars scheerde. Hiermee hoopt het agentschap definitief een einde te maken aan de speculaties over een mogelijke buitenaardse oorsprong. Hoewel NASA volgens associate administrator Amit Kshatriya “dolgraag tekenen van leven in het universum wil vinden”, is dit specifieke object daar geen bewijs van. “Het ziet eruit als een komeet, het gedraagt zich als een komeet en al het bewijs wijst erop dat het een komeet is,” aldus Kshatriya.
Speculaties door overheidsstilte
De theorie dat het om meer dan een stuk ruimtesteen zou gaan, kreeg wind in de zeilen door de recente ‘government shutdown’ in de Verenigde Staten. Gedurende deze periode van zes weken kon NASA niet reageren op vragen of publieke updates geven, wat leidde tot wilde verhalen op sociale media.
Ondanks de politieke stilstand zaten de wetenschappers echter niet stil. Nicola Fox, verbonden aan NASA’s Science Mission Directorate, benadrukt dat er geen enkele aanwijzing is voor kunstmatige technologie. “We hebben zeker geen ’technosignaturen’ of iets dergelijks waargenomen dat ons zou doen geloven dat het iets anders is dan een komeet,” verklaarde ze. De beelden mogen dan wat wazig zijn, de data is helder: het is een natuurlijk object.
Een vloot aan waarnemers
Om tot deze conclusie te komen, zette NASA een indrukwekkend arsenaal aan instrumenten in. Meer dan tien wetenschappelijke platformen werden op het object gericht. Dit omvatte niet alleen de bekende ruimtetelescopen Hubble en James Webb, maar ook diverse missies rondom en op Mars. Zo droegen de Perseverance-rover, de MAVEN-orbiter en zelfs asteroïdemissies zoals Psyche en Lucy bij aan de observaties. Ook de Europese ruimtevaartorganisatie ESA deed een duit in het zakje met waarnemingen vanaf hun twee satellieten rond de rode planeet.
De vrijgave van de beelden toont wat het agentschap ondanks de beperkte middelen tijdens de shutdown heeft kunnen bereiken. “We zijn ontzettend blij dat we onze vloot verspreid over het zonnestelsel hebben kunnen inzetten,” zei Fox. “En wat waren ze klaar voor dit evenement.”
Bezoek uit de diepe ruimte
Comet 3I/ATLAS werd op 1 juli voor het eerst gedetecteerd door de gelijknamige telescoop in Chili. Het is pas de derde keer in de geschiedenis dat astronomen een object hebben bevestigd dat van buiten ons eigen zonnestelsel komt, na de eerdere bezoeken van 1I/‘Oumuamua in 2017 en komeet 2I/Borisov in 2019. De buitenaardse afkomst werd verraden door de enorme snelheid van ruim 220.000 kilometer per uur en een ongebruikelijke baan.
De komeet blijkt ongewoon rijk te zijn aan kooldioxide, dat begraven lijkt te liggen onder het oppervlak. Dit suggereert dat 3I/ATLAS gevormd is in een omgeving die veel kouder is dan waar onze eigen kometen vandaan komen, ver weg van zijn oorspronkelijke ster. NASA-wetenschapper Tom Statler noemt het object “een venster naar het verre verleden”. Volgens hem is de komeet zelfs ouder dan de formatie van onze aarde en de zon. “Ik krijg er kippenvel van als ik daaraan denk,” aldus Statler.
Laatste kans voor observatie
Hoewel de oorsprong van de komeet nog in nevelen gehuld is, is zijn bestemming duidelijk: hij is op weg naar de uitgang van ons zonnestelsel. In het midden van december zal de komeet zijn dichtste nadering tot de aarde bereiken, op een afstand van ongeveer 269 miljoen kilometer. Voor vroege vogels is het object met een verrekijker of telescoop waarneembaar aan de ochtendhemel.
Wetenschappers analyseren momenteel nog volop de binnengekomen data. De James Webb-ruimtetelescoop zal in december nog een poging wagen voor extra waarnemingen. Dit zal waarschijnlijk de laatste keer zijn dat een NASA-missie de komeet kan bestuderen voordat deze voorgoed in de duisternis verdwijnt. Fox kijkt uit naar de resultaten: “Ik ben benieuwd wat we de komende dagen en jaren nog zullen leren over onze vriendelijke bezoeker.”
